Als u start als ondernemer moet u een rechtsvorm kiezen. De rechtsvorm bepaalt onder andere de aansprakelijkheid voor schulden van uw bedrijf en uw belastingverplichtingen. Lees hier welke rechtsvormen er zijn.
De rechtsvorm is de juridische vorm van uw bedrijf. Wanneer u een bedrijf start, dan moet u verplicht een rechtsvorm kiezen. Er zijn rechtsvormen met en zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid bent u met uw privévermogen aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf. Lees welke rechtsvormen er zijn. En kies met hulp van de beslistool rechtsvormen een rechtsvorm die past bij uw situatie.
De meeste ondernemers kiezen voor een eenmanszaak. U richt deze snel en eenvoudig op en u heeft in het begin meestal meer belastingvoordeel dan bijvoorbeeld bij een bv. Nadeel van de eenmanszaak is dat u met uw privé-vermogen aansprakelijk bent voor de schulden van uw bedrijf.
Wilt u samen met andere ondernemers een bedrijf beginnen? Dan kunt u bijvoorbeeld kiezen voor een vennootschap onder firma (vof). Alle vennoten brengen iets in de vof. Bijvoorbeeld geld, goederen of arbeid. Een minimumkapitaal is niet nodig.
Wilt u een vof beginnen, maar heeft u te weinig kapitaal? Of zoekt u een betrokken geldschieter? Dan kunt u kiezen voor de commanditaire vennootschap (cv). De geldschieter wordt uw (stille) vennoot (ook wel commanditaire vennoot genoemd) en heeft zo een directe band met uw bedrijf.
Wilt u uw beroep samen met anderen als zelfstandig ondernemer uitvoeren? Bijvoorbeeld als tandarts, architect, fysiotherapeut, agrariër of advocaat? Dan kunt u de maatschap als rechtsvorm kiezen. In een maatschap beoefent u uw beroep samen met uw partners (maten) onder een gemeenschappelijke naam.
Gaat u ondernemen met een zeeschip of binnenvaartschip? Wanneer het zeeschip of binnenvaartschip van 2 of meer partijen is, is de rechtsvorm van u en uw partner(s) een rederij. Het zeeschip of binnenvaartschip moet dan ook ingeschreven staan bij het Kadaster. U moet de rederij inschrijven in het Handelsregister.
Werkt u samen onder een gemeenschappelijke bedrijfsnaam? Dan is uw rechtsvorm een vennootschap onder firma (vof), behalve als u met uw partner(s) in een document (akte) duidelijk afspreekt dat u een rederij vormt. U moet de rederij en het document waarin u dit afspreekt inschrijven bij het Handelsregister.
Het kapitaal van een besloten vennootschap (bv) is verdeeld in aandelen, die in bezit zijn van de aandeelhouders. De hoogste macht ligt bij deze aandeelhouders (de Algemene vergadering van Aandeelhouders AvA). De bestuurders geven de dagelijkse leiding aan het bedrijf. Een bv kan ook een raad van commissarissen hebben, die toezicht houdt op het bestuur. U kunt ook een one-tier board als toezicht kiezen. Bij kleine bv's is de bestuurder vaak ook de enige aandeelhouder en is dan directeur én grootaandeelhouder (dga).
Een naamloze vennootschap (nv) is een vennootschap waarvan het kapitaal is verdeeld in aandelen, net zoals bij een besloten vennootschap (bv). De verschillen? Een nv kent naast aandelen op naam, ook aandelen die vrij verhandelbaar zijn op de beurs (aandelen aan toonder). Bij een bv kunt u aandelen op naam alleen via de notaris overdragen. Voor een bv geldt vrijwel geen minimale waarde voor het aandelenkapitaal dat u uit moet geven (€ 0,01). Bij een nv is er wel een minimumbedrag: € 45.000.
Heeft u een wens of doel en wilt u met anderen samenwerken om dit te bereiken? Bijvoorbeeld om uw winkelgebied te verbeteren, samen te sporten of muziek te maken? Dan kunt u kiezen voor de vereniging als rechtsvorm. Een vereniging bestaat uit leden (minimaal 2). De hoogste macht ligt bij de ledenvergadering. Dit betekent dat op de ledenvergadering beslissingen worden genomen over de organisatie.
Wilt u als individuele ondernemer profiteren van de voordelen van een collectief? Bijvoorbeeld van gezamenlijke inkoop of marketing? Misschien is de rechtsvorm coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij dan iets voor u. Deze vorm kan ook geschikt zijn als uw klanten steeds vaker eisen stellen aan uw dienstverlening. Als individuele ondernemer kunt u bijvoorbeeld in de problemen komen als u ziek wordt. Bij een coöperatie kunnen andere leden dan uw werk overnemen.
Wilt u een bepaald maatschappelijk, sociaal of ideëel doel realiseren, zoals natuurbehoud, hulp aan andere mensen of de verspreiding van cultuur? En heeft u hiervoor een vermogen beschikbaar? Dan kunt u kiezen voor de stichting als rechtsvorm.
Gaat u een nieuwe kerk of geloofsgemeenschap oprichten? Dit kan in de vorm van een kerkgenootschap. Maar u kunt hiervoor ook de rechtsvormen stichting of vereniging gebruiken. Een kerkgenootschap heeft rechtspersoonlijkheid, net als een stichting en een vereniging. Maar om een kerkgenootschap te starten hoeft u niet naar de notaris. U hoeft ook niet naar de notaris om de statuten aan te passen. Andere rechtspersonen moeten dit wel. U moet het kerkgenootschap inschrijven in het Handelsregister.
Sommige Nederlandse ondernemers kiezen een buitenlandse rechtsvorm. Bijvoorbeeld omdat uw moederbedrijf in het buitenland gevestigd is. Lees meer over de voor- en nadelen van een buitenlandse rechtsvorm.
De grafiek toont het aantal bedrijven van de drie meest voorkomende rechtsvormen in Nederland per kwartaal. Het aantal eenmanszaken neemt al jaren onafgebroken toe.
Mede mogelijk gemaakt door Samenwerkingsverband Ondernemersplein
